No desastre de 1939, fuxiu a Francia onde é internado no campo de concentración de Argelés en Saint Ciprien sur Mer, onde escribe a Sociedad Pro-Escuelas de Bandeira en Bos Aires, solicitando axuda, respondendo a compracente sociedade co envío de 1200 francos. Axiña recupera a liberdade. Colabora co exercito francés, como oficial do exercito republicano español.

Nesta etapa de Francia é onde coñece a que había se-la súa muller, María Victoria Villaverde, filla do seu correlixionario Elpidio Villaverde, que co estalido da Segunda Guerra Mundial, levou á familia Villaverde a trasladarse á Arxentina pero, Ramón considerou que debía permanecer en Francia para participar na defensa das liberdades e da propia República Española.

Cando Francia é ocupada po-los alemáns, a policía política española en colaboración cos colegas xermanos prenden a Valenzuela. Internado e xulgado en Ávila onde lle impuxeron a condena de vinte anos e un día de prisión.

É en 1949, despois de consegui-lo indulto que liberaba a Ramón do réxime de prisión atenuada, cando chega a Bos Aires e a Sociedade Pro-Escuelas en Bandeira avala a súa entrada no pais. Durante moitos anos exerceu a crítica literaria en La Gaceta de Tucumán e Galicia Emigrante, prestixiosas revistas da capital Arxentina. A o mesmo tempo, chegou a publicar narracións curtas das que escolmou para escribir o libro de relatos O Naranxo (1974). Neste libro, Valenzuela xoga coas perspectivas do cordo e do tolo, contrapoñéndoas, na procura dunha reflexión filosófica, tinguida de afecto e humanidade. Na Asociación Gallega de Universitarios y Artistas, colectivo do que formou parte, impartiu clases de Xeografía Galega durante tres cursos e nesta etapa hai unha anécdota deste entusiasmo que se vivía e mesmo chegaba a rúa, tratase de que Ramón de Valenzuela transportaba nun taxi o mapa de Galicia de Fontán, para a súas clases de xeografía, na compañía do enxeñeiro arxentino Diego Diaz, era tanto o entusiasmo que puxera no eloxio do autor do mapa que o taxista, cando se dispuñan a pagarlle o servicio, díxolles: Perdoen. No auto que eu conduzo non paga o mapa da miña Terra, nin os que tratan con tanto amor.

Ramón de Valenzuela desenvolve unha actividade cultural destacable no Ateneo de Curros Enríquez, da Federación de Sociedades Galegas de Buenos Aires. Pronuncia múltiples conferencias nas máis diversas Institucións Galegas da Arxentina e Uruguai.

No ano 1957, na Editorial Citania de Buenos Aires, pertencente a Luis Seoane, sae a primeira novela de Ramón Valenzuela. Non agardei por ninguén. Escrita, dende unha perspectiva republicana en Galicia, na que se pode observar a reseña autobiográfica do autor, aparecendo na novela co seudónimo de D. Gonzalo Ozores de Ulloa. Nesta novela, Ramón recréase na Galicia do levantamento militar de 1936, onde o protagonista foxe da represión con compañeiros de ideal pasándose a o bando republicano. Dende o punto de vista da editorial, esta novela, xurde coa intención de unir o traballo intelectual e artístico dos galegos en Bos Aires, co propósito de universalizar a nosa cultura. Esta obra sería reeditada por Akal de Madrid en 1976.

Nesta mesma editorial no ano 1980, publícase Era tempo de apandar, segunda e última novela do noso autor coa que completa os aspectos máis novelescos da súa axeitada biografía. Ámbalas dúas novelas, son narradas nun escenario fundamentalmente Trasdezao, así coma, case todíño-los protagonistas son do entorno da Bandeira, merecedores de estudio.

Xa no 1976, é cando Ramón de Valenzuela pronuncia unha polémica conferencia na facultade de Económicas de Santiago de Compostela co título de " Historia do galeguismo político", onde desatou unha forte polémica tanto no propio acto como posteriormente na prensa. Foi a consideración histórica, de que foron galegos e non estranxeiros quen liquidaron a cultura e a personalidade galega ( Eu nego que esa Galicia desangrada na heroica revolución social do S. XV fose asoballada por Castela... Galicia foi asoballada, económica e culturalmente, polos propios galegos chamados nobles...), o que motivou a contestación dun amplo sector do público que mais tarde prolongaríase na prensa diaria.

Ramón Valenzuela configura a súa ideoloxía dende dúas coordenadas fundamentais: o irrenunciable compromiso galeguista e a nidia conciencia de clase que o encirraba cara ó marxismo comunista, dous principios que non teñen sido moi doados de harmonizar e que a Valenzuela lle provocaron desasosegos e íntimas dificultades. Compre sinalar que na súa actividade política foi tamén secretario de Castelao no exilio, co que sentiu o latexo federalista, ese fondo sentimento da Terra e a seria solidariedade cos desfavorecidos da historia.

O teatro de Ramón de Valenzuela Otero está vencellado a labor meritoria á fronte do Ateneo Curros Enriquez, da Federación de Sociedades Galegas de Bos Aires, onde cecais sexa o derradeiro esforzo por conquerir unha escola de teatro estable. A súa única peza teatral As Bágoas do Demo estrearíase en 1964, dirixida por Blanco Amor, no Teatro Castelao do Centro Galego de Bos Aires. Esta obra mostra ó espectador emigrante galego unha Galicia tanxible e recoñecible, visualizada nas Terras de Trasdeza. O mundo rural, coa súa propia dinámica, pouco esperanzadora para cambios sociais, impón a súa propia lei. Os persoaxes están sacados tamén desa realidade. O Tolo, o Cacique, o Demo, a Meiga e o pobo, que é testemuña pasiva no decorrer dos acontecementos. As Bágoas do Demo queda coma unha peza significativa do teatro da emigración. Aporta unha visión do mundo rural, coas súas contradicións en confrontación coas aspiracións do propio autor, cun punto de vista existencial e cultural, construido desde a loita e maila emigración.

É en 1980 o ano derradeiro deste loitador sen descanso, descóbreselle o cancro de pulmón que lle había sega-los azos para sempre.